İçinde yaşadığımız teknoloji çağı pek çok alanda dijital veri kullanımını artırıyor. Bu veriler sayesinde hayatımızın birçok alanında daha hızlı aksiyon alıyoruz. İhtiyaçlarımızı daha kolay karşılıyoruz. Dijital verileri doğru saklayıp kullandığımız zaman tasarruf ve verimlilik konusunda güzel sonuçlar elde ediyoruz. Ne var ki dijital veri kayıpları birçok işimize sekte vuruyor. Kaybettiğimiz veriler nedeniyle bazı işlerimizi sürdürmemiz olanaksız hale gelebiliyor. Dijital veri kayıpları bireysel tarafta olduğu gibi kurumsal işletmeler tarafında da üzücü sonuçlar doğurabiliyor. Veri kaybına bağlı olarak şirketlerde aksayan işler hem şirketlere hem de müşterilere çeşitli kayıplar yaşatabiliyor. Peki dijital veri kayıplarını önlemek mümkün müdür? Bunu başarmak için neler yapmak gerekir? Bu yazımızda dijital veri kayıplarını önleme yolları hakkında faydalı bilgiler paylaşacağız.

İçindekiler

Dijital Veri Nedir?

Öncelikle dijital veriden kısaca bahsedelim. En basit tanımıyla dijital veri, bilgisayarlar ve akıllı sistemler için üretilen veri çeşididir. Bu araçların birbirleriyle ve donanım bileşenleriyle iletişimi dijital veriler sayesinde gerçekleşir. Bu verilerin oluşması, okunması ve depolanması, 0 ve 1 rakamlarından oluşan özel bir komut sistemi sayesinde gerçekleşir. 0 ve 1 rakamının farklı kombinasyonlarla bir araya gelmesi dijital verilerin farklılaşmasını sağlar. Bilgisayarlar ve diğer akıllı sistemlerde işlemciler, bu kombinasyonları anlama ve yorumlama becerisine sahiptir. Dijital cihazlar üzerinden gerçekleşen bilgi akışı, farklı işlemciler arasında bir veri iletişimidir. Özel yazılımlar sayesinde yapılan kodlamalar dijital veri kullanımının temelini oluşturur.

Dijital Veri Kaybı Nedir?

Herhangi bir işlem veya müdahale nedeniyle dijital verilerin erişilemez duruma gelmesine dijital veri kaybı denir. İnternet dünyasında data loss olarak da bilinen dijital veri kaybı birçok bakımdan olumsuz sonuçlara neden olur. İster bireysel tarafta olsun, isterse kurumsal tarafta veri kayıpları pek çok işin aksamasına yol açar. Herhangi bir nedenle dijital verilerde oluşan kayıpların etkileri genellikle tek bir alanla sınırlı kalmaz. Kullanıcıların bilgisayarda veya akıllı cihazlarda en basit işleri yapmalarına bile engel olan bu kayıplar her an herkesin başına gelebilir. Bu nedenle dijital veri güvenliği günümüzde bilişim teknolojileri alanında en önemli konulardan biridir. Dijital veri kayıplarını önleme yolları konusunda farkındalıkların da giderek arttığını görüyoruz.

Günümüzde bilişim teknolojilerinin yakaladığı hızlı gelişim ivmesi dijital veri kullanımını ciddi ölçüde artırmakta. İnternete bağlı akıllı cihazların yaygınlaşması bu gelişimde en önemli nedenlerden biridir. Online ticaret imkanlarının artışı da bu bağlamda önemli bir nedendir. Sanal dünyaya taşınan hizmetler bireysel ve kurumsal tarafta dijital veri kullanımını artırıyor. Bununla birlikte dijital veri kayıpları nedeniyle kişilerin ve firmaların karşılaştığı zararlar da artıyor. Bu zararları azaltmak için dijital veri kayıplarını önleme yolları her geçen gün daha fazla merak konusu haline geliyor. Veri güvenliği çözümleri konusunda hosting firmaları da gerekli teknik desteği sağlıyor.

DLP Teknolojisi Nedir?

İngilizce Data Loss Prevention ifadesinin baş harflerinden oluşan DLP teknolojisi, dijital veri güvenliği konusunda nitelikli çözümler barındıran özel bir teknolojidir. Daha çok kurumsal şirketlerin yararlandığı bu teknolojide şirketlerin tüm dijital verileri koruma altına alınıyor. Nitekim DLP teknolojisi şirketlerde dijital verilerin nasıl yer değiştirdiğini takip ediyor, dışarı sızmaları engelliyor. Bu teknolojide dijital verilerin nerede depolanacağı, nasıl kullanılacağı ve kayıplara karşı nasıl korunacağı kritik sorulardır. Bu üç soruya verilecek cevaplar, DLP teknolojisinde şirketler için en uygun dijital veri koruma katmanlarını oluşturmayı sağlıyor. Böylelikle şirketler tek bir konsol sayesinde tüm dijital verilerini takip ediyor, sızma ve kaybolma riskini ortadan kaldırıyor. Özel yazılımlar sayesinde DLP teknolojisi, bulut depolama alanları ile e-mailler ve diğer ortamlarda da veri güvenliğini artırıyor.

Dijital Veri Kaybı Nedenleri Nelerdir?

Aslına bakarsanız, dijital veri kaybının farklı pek çok nedeni olabilir. Bazı durumlarda dijital veri kayıpları kullanıcı hatalarından kaynaklanır. Örneğin dosyaları yanlışlıkla silmek en sık rastladığımız dijital veri kaybı çeşitlerinden biridir. Bazı durumlarda ise kişilere veya kurumlara yapılan siber saldırılar nedeniyle oluşur. İnternet korsanları tarafından yapılan siber saldırılar bazen telafisi mümkün olmayan dijital veri kayıpları yaratır. Veri saklama sistemlerine virüs sızıntısı da dijital veri kaybına yol açabilir. Veriler eğer şifrelenmemişse ele geçirilmesi durumunda kötü amaçlarla kullanılmaları da mümkündür. Bu gibi durumlarda dijital veri kayıplarını önleme yolları etkin sonuçlar doğurmaz.

Diğer taraftan dijital veri kayıplarının nedenleri arasında fiziksel nedenlerin payı oldukça büyüktür. Örneğin sunucu veya bilgisayarda ani bir elektrik kesintisi, aşırı ısınma, elektrostatik deşarj gibi fiziksel etkiler de ciddi veri kayıplarına yol açar. Olumsuz çevre koşulları nedeniyle hard diskin hasar görmesi çoğu zaman dijital verilerin işlevsiz hale gelmesine neden olur. Ayrıca hard diskteki yazılımsal hatalar da veri kaybının nedenleri arasındadır. Dijital veriler üzerinde yapılan bazı işlemlerin de dijital verilere zarar vermesi mümkündür. Veri bozulması olarak da bilinen bu durum daha çok kullanıcı hatalarından kaynaklanır.

Bu çerçevede ele aldığımızda dijital veri kayıplarının en önemli nedenlerinin;

  • Dosyaları yanlışlıkla silmek,
  • Verileri yanlış şekilde düzenlemek,
  • Veri kontrol yapılarında bozulma,
  • Cihaz veya donanım arızaları,
  • Sistemsel hatalar,
  • Kullanıcı hataları,
  • İşletim sisteminin bozulması,
  • Yazılımsal bakımdan yanlış işlemler,
  • Başarısız yükseltmeler,
  • Ağ saldırıları ve virüsler,
  • Olumsuz çevre koşulları olduğunu söyleyebiliriz.

Dijital Veri Kayıpları Nasıl Önlenir?

Dijital veri kayıpları ile hayatımızın her alanında her an karşılaşmamız mümkün. İster bireysel tarafta olsun, isterse kurumsal tarafta dijital veri kayıplarını önlemek için yapılması gerekenlere dikkat etmek gerekir. Bu sayede veri güvenliğini sağlamak ve daha büyük kayıpları önlemek mümkün olur. Yazımızın bu kısmında, dijital veri kayıplarını önleme yolları hakkında kısaca şu noktalara temas edeceğiz.

Yedekleme ve Arşivleme

Dijital veriler söz konusu olduğunda kayıpları önlemenin en etkili yolları yedekleme ve arşivlemedir. Yedeklediğiniz tüm veriler kayıp risklerine karşı koruma altındadır. Bu da çalışmalarınızı huzur içinde sürdürmenizi sağlar. Kullandığınız tüm dijital veriler için yedekleme işlemini hiçbir zaman ihmal etmemelisiniz. Çünkü veriler yedeklenmediğinde kaybolan verileri geri getirme işlemleri çok daha zor ve masraflı olabilir.

Yedekleme konusunda uygulama yedeklemelerine özellikle dikkat etmelisiniz. Bilgisayarınızda veya sunucunuzda önemli bir güncelleme yapmadan önce uygulamalarınızı mutlaka yedeklemelisiniz. Ayrıca yazılımınızın yedeğini almadan kesinlikle yükseltme yapmamalısınız. Yükseltme işlemi sırasında bazen küçük bir hata bile yazılımın kullanılamayacak hale gelmesine yol açar. Uygulama ve yazılım yedeklemelerine gereken özeni gösterirseniz güncellemeler sırasında oluşabilecek hatalara karşı dijital verilerinizi daha etkin şekilde korursunuz.

Dijital veri kayıplarını önleme yolları içinde arşivleme de etkili bir yöntemdir. Bireysel veya kurumsal çalışmalarınızı bilgisayar üzerinden yapıyorsanız kendinize mutlaka bir dijital arşiv oluşturmalısınız. Bu arşiv için farklı veri saklama yöntemlerini kullanmanız mümkün. Örneğin taşınabilir harici diskler dijital arşiv konusunda en etkili araçlardan biridir. Veya bulut depolama alanları da dijital arşivleme ihtiyaçlarına etkin çözümler sunar. Bununla birlikte arşivleme işlerinizi düzenli olarak yapmaya dikkat etmelisiniz. Tamamladığınız her çalışmanın bir örneğini vakit geçirmeden arşivinize mutlaka almalısınız. Bu sayede veri kaybı riskiniz minimum düzeye iner.

Bulut Depolama Alanları

Dijital çağın bir gereği olarak günümüzde pek çok veri sanal ortamlarda depolanabilmekte. Bu ortamların en önemli avantajı, dijital verilere farklı kullanıcıların farklı cihazlar üzerinden erişimlerini olanaklı kılmasıdır. Bulut teknolojisi ve depolama alanlarına ilgi özellikle koronavirüs pandemisinden sonra ciddi ölçüde arttı. Uzaktan çalışma sistemine geçen kurumsal işletmelerin pek çoğu dijital arşivlerini bulut depolama alanlarına taşıdılar. Çalışanlar böylelikle kendi bilgisayar veya harici disklerine oranla daha güvenli bir yedekleme ve arşivleme alanına sahip oldu. Birbirleriyle dosya paylaşmak istediklerinde de bulut depolama alanları pratik çözümler sağlıyor. Dijital veri kayıplarını önleme yolları içinde siz de bulut depolama alanlarından yararlanabilirsiniz.

Geri Yükleme Noktası Oluşturma

Bilgisayarınızda uygulama veya yazılım güncellemesi yaparken bazı işler bazen yolunda gitmez. Veya bazı dosyalarınızı yanlışlıkla sildiniz diyelim. Üstelik dosyalar Geri Dönüşüm Kutusu’na gitmeksizin silinmiş olsun. Böyle bir durumda dijital veri kayıplarını önleme yolları içinde etkin bir çözüm var. Sistem geri yükleme özelliğinden yararlanarak bu sorunu kolayca çözmeniz mümkün. Bunu yapmak için öncelikle Görev çubuğundaki arama kutusuna “geri yükleme noktası oluştur” yazın. Çıkan ekranda Sistem Özellikleri kısmını tıklayın. Sistem Koruma sekmesine gelip Oluştur bölümünü tıklayın. Açıklama kısmını doldurduktan sonra Tamam tuşuna basın. Böylelikle bilgisayarınızda Geri Yükleme Noktası oluşacaktır. Dijital veri kayıplarını önleme yolları içinde bu yöntem sistemsel hatalar konusunda en etkili yöntemlerden biridir.

Güvenlik Duvarı

Dijital veri kayıpları konusunda siber saldırılar ve korsan yazılımların da önemli bir payı var. Bilgisayarınızda Güvenlik Duvarı açıksa dijital verilerinizi bu tür saldırılara karşı daha iyi koruyabilirsiniz. Bilgisayarınızın sorunsuz çalışması için Güvenlik Duvarı ayarlarının açık olması gerekir. Ancak kullanıcılar çeşitli nedenlerden dolayı bunu bazen ihmal etmekte. Gerçekte Güvenlik Duvarı’nın kapalı olması kullanıcının dijital veri güvenliği açısından büyük risklerle karşılaşmasına yol açar. Kaldı ki bu özelliğin açık olması da bazen yeterli olmaz. Kullanıcı eğer periyodik olarak yapması gereken güvenlik güncellemelerini ihmal ederse veri güvenliği konusunda ciddi sorunlarla karşılaşması mümkündür. Bu konuda daha geniş bilgileri Firewall Nedir? Donanımsal Firewall Nedir? isimli yazımızda bulabilirsiniz.

Antivirüs Programı

Virüsler nedeniyle oluşan dijital veri kayıpları da yine azımsanmayacak denli büyüktür. Bilgisayarınıza virüs sızmasını önlemek için iyi bir antivirüs programı kullanmanız gerekir. Bu konuda en başarılı çözümleri sadece lisanslı ürünlerde bulabilirsiniz. Lisanssız ürünler virüslere karşı etkin bir koruma sağlamaz. Üstelik bilgisayarınızda güvenlik açığı meydana getirir. Lisanssız ürün kullandığınızda işletim sisteminiz bu durumu bir tehdit olarak algılar ve uyarı vermeye başlar. Buna çözüm adına Güvenlik Duvarı’nı devre dışı bırakmanız bilgisayarınızı virüslere karşı daha da korunmasız hale getirir. Dijital veri kayıplarını önleme yolları içinde daima lisanslı antivirüs programlarını tercih etmelisiniz.

Gereksiz Programları Silme

Bilgisayara indirilen her program bellekte belli bir yer kaplar. Program çalışmasa bile bilgisayarın verileri işleme biçimini etkiler. Bilgisayarınızda gereksiz program bulundurmazsanız bellek kullanımı daha verimli şekilde gerçekleşir. Bu da bir taraftan bilgisayarınızın performansını olumlu etkiler. Bir taraftan da dijital veri güvenliğine katkı sağlar. Bilgisayarınıza indireceğiniz gereksiz her program bilgisayarınızın diğer işlevlerini yerine getirmesini zorlaştırır. İndirdiğiniz programların takibini düzenli şekilde yaparsanız gereksiz programları bulup silmede zorluk çekmezsiniz. Az kullandığınız programları saklamak için ise harici disk veya bulut depolama alanlarını tercih edebilirsiniz. Böylelikle dijital veri kayıplarını önleme yolları konusunda bilgisayarınızın performansı artacaktır.

Fiziksel Hasar Risklerini Önleme

Bazı durumlarda bilgisayarlar ve veri saklama üniteleri fiziksel nedenlerle hasar görür. Çarpma, düşme, aşırı sıcak ve diğer fiziksel koşulların dijital verilere ciddi zararlar vermesi mümkündür. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için dijital verilerinizi taşıyan cihazlarınızı saklama ve koruma şeklinize de mutlaka dikkat etmelisiniz. Cihazlarınızı taşırken dikkatli olmalı, olası bir çarpma veya düşme durumuna karşı önlem almalısınız. Bazen ortam sıcaklığı da veri kaybının tetikleyicisi olur. Örneğin dizüstü bilgisayarınız eğer kullanım sırasında fazla ısınıyorsa uygun bir soğutucu kullanarak veri kaybı riskini azaltmanız mümkün.

Kaybolan Veriler Nasıl Geri Gelir?

Dijital veri kayıplarını önleme yolları konulu bu yazımızda son olarak kaybolan verileri geri getirme yöntemlerinden de kısaca bahsetmek istiyoruz. Nitekim dijital verileri kurtarmak için de farklı yöntemlerden yararlanmak mümkün. Bu konuda ilk olarak Geri Dönüşüm Kutusu’nu kontrol etmek gerekir. Bilerek veya bilmeyerek sildiğiniz veriler bu kısımda duruyorsa geri yükleme yaparak verilerinizi tekrar kullanmanız mümkün. Ancak silinen veriler bu kısma gelmeden silinmişse daha farklı çözüm yollarına başvurmanız gerekir.

Silinen verileriniz konusunda yedek dosyalar ve arşiv dosyaları önemli avantajlar sağlar. Fakat bu konuya dikkat etmemişseniz uygun bir yedekleme veya kurtarma yazılımı kullanmanız gerekir. Bu yazılım sayesinde bilgisayarınızı veri kaybından önceki bir tarihe geri döndürerek dijital veri kayıplarını önlemeniz mümkün. Ancak bu yöntem işe yaramadıysa daha profesyonel çözümlere başvurmanız gerekir. Hard disk üzerinden veri kurtarmak için diğer yöntemler bazen yetersiz kalır.

Dijital Veri Güvenliğinde daha.net Ayrıcalığı

Web siteleri için dijital veri kayıplarını önleme yolları operasyonun devamlılığı açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu konuda site yöneticileri gerekli önlemleri alsa da bazen sunucu hizmetlerinden de yararlanmak gerekir. 2010 yılından bu yana hosting, domain ve cloud sunucu çözümleri alanında lider oyunculardan biri olan daha.net, dijital veri kayıplarını önleme yolları konusunda da nitelikli çözümler sunuyor.

Siteniz için cPanel kullanıyorsanız, panele giriş yaptıktan sonra Dosyalar menüsünün alt kısmında Yedekleme menüsünü kullanarak sitenizin yedeğini alabilirsiniz. Plesk Panel kullananlar ise panel girişinin ardından Files menüsünden Backup Manager kısmına gelip yedekleme hizmetimizden yararlanabilir. Sitenizle ilgili dijital veri kayıplarını önleme yolları konusunda diğer talepleriniz için de bizimle 7/24 iletişime geçebilirsiniz.

Türkiye’de web hosting artık daha.net! Bu içeriklere ve hizmetlerimize göz atmanızı tavsiye ederiz.

Bu yazıyı yararlı buldunuz mu ? 8