Dosya aktarım protokolü olan FTP, kuruluşlar tarafından büyük ve/veya hassas dosyaları bir konumdan bir başka konuma aktarmayı sağlar. Bilgi paylaşımının gerekli olduğu tüm sektörlerde pratik çözümler sunar. FTP’nin güvenli sürümleri ise özellikle savunma, sağlık, finans, üretim ve hukuk sektörlerinde daha yaygın bir kullanıma sahiptir. Bu yazımızda FTP nedir konusunu ele alacağız.

İçindekiler

FTP Nedir?

Dijital dosyaların transferi için istemciler ve sunucuların birbirine bağlanması gerekir. FTP bu amaçla kullanılan bir dosya aktarım protokolüdür. TCP/IP (İletim Kontrol Protokolü/İnternet Protokolü) ağları üzerinden bilgisayarlar arasında dosya aktarımı sağlar. TCP/IP ağlarına örnekler:

  • HTTP (Köprü Metni Aktarım Protokolü)
  • HTTPS (Güvenli Köprü Metni Aktarım Protokolü)
  • FTP (Dosya Aktarım Protokolü)

Sunucu dediğimizde akla genellikle web sunucuları ve ofis ağındaki dosya sunucuları gelir. FTP sunucuları bir yönüyle web sunucularına benzer. Ancak farklı bir çalışma mantığına sahiptir. Dosyaları alma, yükleme ve indirme süreçleri, web sunuculardan farklılaşmalarını sağlar.
FTP nedir diye merak edenler, FTP sunucuların çalışma şeklini de merak eder. Kısaca ifade etmek gerekirse FTP sunucuları, yükleme ve indirme işlemlerini kolaylaştırma özelliğine sahiptir. Dosyalar yükleme sırasında yerel bilgisayardan veya sunucudan uzak FTP sunucusuna ulaşır. İndirme sırasında dosyalar FTP sunucusundan yerel sunucuya veya bilgisayara geçer. 
Tüm FTP sunucularının bir adresi vardır. Bu adresleri bir web adresi gibi ya da IP adresi gibi görmek mümkündür. Bazı FTP sunucuları anonim bağlantı için oturum açma bilgilerini yeterli görür. Fakat birçok FTP sunucusu erişim için kullanıcı adı ve parola gerektiren güvenlik özelliklerine sahiptir. 

FTP Nasıl Çalışır?

FTP ile dosya aktarımı yapmak için öncelikle FTP sunucusuna erişmek gerekir. Ziyaret ettiğiniz sunucu türüne bağlı olarak sistem sizden kullanıcı adı ve şifre girmenizi ister. FTP nedir diye merak edenler, anonim FTP’nin ne demek olduğunu da merak eder. Kısaca ifade edecek olursak şöyle diyebiliriz. Dosyalara erişmeden önce herhangi bir kimlik doğrulaması istemeyen sunucu bağlantılarına anonim FTP denir. 
Kullanıcılar FTP sunucularına erişim sağladığında sunucuya dosya indirme ya da karşıya yükleme işlemine başlayabilirler. FTP sunucularına erişim için iki yol vardır. Bunlardan ilki, web tarayıcısına FTP sunucusunun adresini yazmaktır. Sunucuya erişimin ardından diğer işlemleri gerçekleştirme imkanı oluşur. Diğer yol ise FTP istemcisi aracılığıyla giriş yapmaktır. 

FTP İstemcisi Nedir?

Erişim isteyen bilgisayar ile dosyaların depolandığı sunucu arasında bağlantı oluşturan yazılımlara FTP istemcisi denir. Bu alanda farklı pek çok FTP istemci yazılımı vardır. Bunlar etkileşimli bir grafik kullanıcı arayüzü (GUI) sağlar. 
Temel olarak tüm dosyaların başlangıçta yüklü olduğu bilgisayara FTP sunucusu denir. Her sunucunun, bir kullanıcının tarayıcı veya FTP istemcisi aracılığıyla TCP/IP üzerinden ziyaret edeceği bir FTP adresi vardır. Sunucu, ziyaretçinin dosya indirmesine ve yüklemesine olanak sağlar.

En Çok Kullanılan FTP Programları Nelerdir?

Bazı FTP programları diğerlerinden daha yaygın bir kullanıma sahiptir. FTP programını seçerken bilgisayarın işletim sisteminde çalışıp çalışmayacağına dikkat etmek gerekir. Bu aşamada istemcinin Windows, Linux ya da Mac işletim sistemlerinden hangisinde çalışacağı önemlidir. Ayrıca işletim sisteminin desteklediği sürüme de dikkat etmek gerekir. Üstelik istemcide dosyaları kolayca bulmak gerekir. Bu yüzden dosya bulmaya yardımcı yer imlerinin bulunduğu istemciler daha faydalıdır.
Tüm bunların yanı sıra, sürükle ve bırak işlevine sahip FTP programları daha kolay bir kullanım deneyimi sunar. Bazı istemciler Dropbox ya da Google Drive gibi üçüncü taraf depolama sunucularına bağlanma özelliğine sahiptir. Ayrıca istemcinin SSL SSH ve FTP gibi protokolleri destekleyip desteklemediğine de dikkat etmek gerekir. 

FileZilla FTP (Windows, Linux ve Mac)

FileZilla’yı ücretsiz olarak ve kolayca kullanmak mümkündür. Hatta Windows 7 gibi çok eski sürümlerde bile dosya aktarımına imkan sağlar. 

Cyberduck FTP (Windows ve Mac)

Cyberduck, Mac ve Windows’ta kullanılmasına karşın Linux için destek sağlamaz. Bununla birlikte açık kaynaklı ve ücretsiz bir istemcidir. Bu nedenle FTP dosya aktarmanın en basit ve hızlı yollarından biridir. Ayrıca muadillerine oranla daha modern bir görünüme sahiptir. 

WinSCP FTP (Windows)

Yalnızca Windows’ta çalışan WinSCP FTP, aynı ekranda çok sayıda oturumu yönetme imkanı sağlar. Böylece aynı anda birden fazla işi bitirme fırsatı sunar. WinSCP ile gönderimi gerçekleşen dosyaların şifrelenebilmesi güvenlik düzeyini artırır. 

FTP Faydaları Nedir?

FTP büyük miktardaki küçük dosyaların yanı sıra büyük bireysel dosyaların transferini de kolaylaştırır. Fakat kapasite yetersizse aktarım gerçekleşmez. Hassas dosyalar için gereken güvenliği ise FTP’nin üzerinde çalışan şifreli dosya aktarım protokolleri sağlar. Daha spesifik olarak FTPS ve SFTP son derece güvenli dosya aktarım protokolleridir.
Çoğu modern FTP sağlayıcısı, kullanıcılara dosyaları üzerinde yüksek düzeyde kontrol sağlayan yönetim panoları sunar. Bu kontroller, yöneticilerin FTP sunucularında depolanan dosyaları karşıya yüklemek, indirmek, paylaşmak, düzenlemek ve hatta silmek için kullanıcılara izin vermesine olanak tanır.

Türkiye’de hosting artık daha.net!

Bu yazıyı yararlı buldunuz mu ? 12